ผู้มีหน้าที่ต้องทำประกันภัยรถภาคบังคับ ได้แก่ เจ้าของรถ ผู้ครอบครองรถในฐานะผู้เช่าซื้อรถ และเจ้าของรถที่นำรถที่จดทะเบียนในต่างประเทศเข้ามาใช้ในประเทศ การฝ่าฝืนไม่ทำประกันภัย พ.ร.บ. จะได้รับโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาท

ผู้ที่ได้รับความคุ้มครองจากประกันภัยรถภาคบังคับ คือ ประชาชนทุกคนที่ประสบภัยจากรถ ไม่ว่าจะเป็นผู้ขับขี่ ผู้โดยสาร คนเดินเท้า หากได้รับความเสียหายแก่ชีวิต ร่างกาย อนามัย อันเนื่องมาจากอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากรถ ไม่ว่าจะได้รับอุบัติเหตุขณะที่อยู่ในรถหรืออยู่นอกรถก็ตามจะได้รับความคุ้มครองตาม พ.ร.บ. นี้

1. กรณีบาดเจ็บผู้ประสบภัยจะได้รับการชดใช้เป็นค่ารักษาพยาบาล และค่าใช้จ่ายอันจำเป็น เกี่ยวกับการรักษาพยาบาลตามที่จ่ายจริงแต่ไม่เกิน 30,000 บาท ต่อหนึ่งคน
2. กรณีผู้ประสบภัยได้รับความเสียหายต่อร่างกาย (ทุพพลภาพ) อย่างหนึ่งอย่างใดดังต่อไปนี้ บริษัทจะจ่ายค่าเสียหายเบื้องต้น จำนวน 35,000 บาท ต่อหนึ่งคน
   - ตาบอด
   - หูหนวก
   - เป็นใบ้หรือเสียความสามารถในการพูด หรือลิ้นขาด
   - สูญเสียอวัยวะสืบพันธุ์
   - เสียแขน ขา มือ เท้า นิ้ว
   - เสียอวัยวะอื่นใด
   - จิตพิการอย่างติดตัว
   - ทุพพลภาพอย่างถาวร
3. กรณีบาดเจ็บจะได้รับการชดใช้ค่ารักษาพยาบาลตาม ข้อ 1. และต่อมาทุพพลภาพตาม ข้อ 2. รวมกันแล้วจะไม่เกิน 65,000 บาท ต่อหนึ่งคน
4. กรณีเสียชีวิตจะได้รับการชดใช้เป็นค่าปลงศพและค่าใช้จ่ายอันจำเป็นเกี่ยวกับการจัดการศพ จำนวน 35,000 บาท ต่อหนึ่งคน
5. กรณีเสียชีวิตภายหลังการรักษาพยาบาลและค่าใช้จ่ายอันจำเป็นเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล ตามที่จ่ายจริงตามข้อ 1 รวมกันไม่เกิน 65,000 บาท ต่อหนึ่งคน

ค่าเสียหายส่วนที่เกินกว่าค่าเสียหายเบื้องต้น คือ ค่าเสียหายที่ผู้รับประกันภัยจะชดใช้ให้ภายหลังจากที่มีการพิสูจน์ความรับผิดทางกฎหมายแล้ว ในกรณีรถคันที่เอาประกันภัยเป็นฝ่ายผิด ผู้รับประกันภัยจะต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้ประสบภัยหรือทายาทของผู้ประสบภัย ดังนี้

1. ในกรณีที่ผู้ประสบภัยได้รับบาดเจ็บ แต่ไม่ถึงกับสูญเสียอวัยวะหรือทุพพลภาพอย่างถาวร ผู้ประสบภัยจะได้รับการชดใช้เป็นค่ารักษาพยาบาลและค่าใช้จ่ายอันจำเป็นเกี่ยวกับการรักษาพยาบาลตามความเป็นจริง แต่ไม่เกิน 80,000 บาท ต่อหนึ่งคน
2. กรณีได้รับความเสียหายต่อร่างกายหรืออนามัยในกรณีใดกรณีหนึ่งหรือหลายกรณี ดังต่อไปนี้ ผู้ประสบภัยจะได้รับการชดใช้เป็นจำนวนเงิน 300,000 บาท ต่อหนึ่งคน
   • ตาบอด
   • หูหนวก
   • เป็นใบ้หรือเสียความสามารถในการพูด หรือลิ้นขาด
   • สูญเสียอวัยวะสืบพันธุ์
   • เสียแขน ขา มือ เท้า นิ้ว
   • เสียอวัยวะอื่นใด
   • จิตพิการอย่างติดตัว
   • ทุพพลภาพอย่างถาวร
3. กรณีเสียชีวิต ผู้ประสบภัยหรือทายาทผู้ประสบภัยจะได้รับการชดใช้เป็นจำนวนเงิน 300,000 บาท ต่อหนึ่งคน
4. ในกรณีเข้ารับการรักษาพยาบาลในสถานพยาบาลในฐานะคนไข้ใน ผู้ประสบภัยจะได้รับค่าชดเชยรายวัน วันละ 200 บาท จำนวนรวมกันไม่เกิน 20 วัน เป็นค่าเสียหายที่เพิ่มขึ้น นอกเหนือจากความคุ้มครองที่กล่าวมาแล้วนั้น

กฎหมายกำหนดระยะเวลาการใช้สิทธิขอรับค่าเสียหายเบื้องต้น ให้ผู้ประสบภัยต้องร้องขอภายใน 180 วัน นับแต่วันที่มีความเสียหายเกิดขึ้น โดยใช้หลักฐาน ดังนี้

1. กรณีบาดเจ็บ

   1.1 ใบเสร็จรับเงินจากโรงพยาบาลหรือสถานพยาบาล หรือหลักฐานการแจ้งหนี้เกี่ยวกับการรักษาพยาบาล

   1.2 สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน หรือสำเนาใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าว หรือสำเนาหนังสือเดินทาง หรือหลักฐานอื่นใดที่ทางราชการเป็นผู้ออกให้ที่สามารถพิสูจน์ได้ว่าผู้ที่มีชื่อในหลักฐานนั้นเป็นผู้ประสบภัย ***ในกรณีผู้ประสบภัยที่ได้รับบาดเจ็บต่อมาทุพพลภาพ นอกจากต้องยื่นหลักฐานตาม ข้อ 1.1 และ 1.2 แล้ว ให้ยื่นใบรับรองแพทย์ หรือความเห็นแพทย์ หรือหลักฐานอื่นใดที่ระบุว่าเป็นผู้ประสบภัยซึ่งทุพพลภาพ พร้อมทั้งสำเนาบันทึกประจำวันของพนักงานสอบสวน หรือหลักฐานอื่นที่แสดงว่าผู้นั้นได้รับความเสียหายจากการประสบภัยจากรถเพิ่มเติมด้วย

2. กรณีเสียชีวิต

   2.1 สำเนาใบมรณะบัตร

   2.2 สำเนาบันทึกประจำวันของตำรวจหรือหลักฐานอื่นใดที่แสดงว่าผู้นั้นถึงแก่ความตาย เพราะประสบภัยจากรถ

   2.3 สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน หรือสำเนาใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าว หรือสำเนาหนังสือเดินทาง หรือหลักฐานอื่นใดที่ทางราชการเป็นผู้ออกให้ที่สามารถพิสูจน์ได้ว่าผู้ที่มีชื่อในหลักฐานนั้นเป็นผู้ประสบภัย

3. กรณีบาดเจ็บแล้วเสียชีวิต

   3.1 ใบเสร็จรับเงินจากโรงพยาบาลหรือสถานพยาบาล หรือหลักฐานการแจ้งหนี้เกี่ยวกับการรักษาพยาบาล

   3.2 สำเนาใบมรณะบัตร

   3.3 สำเนาบันทึกประจำวันของตำรวจหรือหลักฐานอื่นใดที่แสดงว่าผู้นั้นถึงแก่ความตาย เพราะประสบภัยจากรถ

   3.4 สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน หรือสำเนาใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าว หรือสำเนาหนังสือเดินทาง หรือหลักฐานอื่นใดที่ทางราชการเป็นผู้ออกให้ที่สามารถพิสูจน์ได้ว่าผู้ที่มีชื่อในหลักฐานนั้นเป็นผู้ประสบภัย

ในกรณีรถที่เอาประกันภัยไว้กับผู้รับประกันภัยประสบอุบัติเหตุชนกับรถคันอื่นซึ่งมีประกันภัย พ.ร.บ. ผู้รับประกันภัยจะสำรองจ่ายค่ารักษาพยาบาล ค่าทดแทน และค่าปลงศพ ให้แก่ผู้ประสบภัยที่โดยสารมาในรถ หรือขณะกำลังขึ้นหรือลงจากรถที่เอาประกันภัยไว้ ตลอดจนบุคคลภายนอกรถ ดังนี้

1. กรณีบาดเจ็บ ผู้ประสบภัยจะได้รับค่าเสียหาย โดยที่ผู้รับประกันภัยจะสำรองจ่ายค่ารักษาพยาบาลตามใบเสร็จรับเงิน ไม่เกิน 80,000 บาท ต่อหนึ่งคน
2. กรณีเสียชีวิต สูญเสียอวัยวะ หรือทุพพลภาพอย่างถาวร ผู้ประสบภัยหรือทายาทของผู้ประสบภัยจะได้รับค่าเสียหาย โดยผู้รับประกันภัยจะสำรองจ่ายค่าทดแทน หรือค่าปลงศพ เป็นจำนวนเงิน 300,000 บาท ต่อหนึ่งคน
3. สำหรับผู้ประสบภัยที่เป็นบุคคลภายนอกรถ จะได้รับค่าเสียหาย โดยผู้รับประกันภัยจะสำรองจ่ายค่ารักษาพยาบาล ค่าทดแทน หรือค่าปลงศพ รวมกันไม่เกิน 300,000 บาท ต่อหนึ่งคน ในกรณีผู้ประสบภัยเป็นบุคคลภายนอกไม่ได้อยู่ในรถคันใดคันหนึ่ง ผู้รับประกันภัยรถทั้งสองฝ่ายต้องร่วมกันจ่ายค่าเสียหายเบื้องต้นให้แก่ผู้ประสบภัยโดยเฉลี่ยจ่ายฝ่ายละเท่าๆ กัน

กฎหมายกำหนดให้เจ้าของรถมีหน้าที่ต้องทำประกันภัยตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 เมื่อเจ้าของรถฝ่าฝืนไม่ทำประกันภัยแล้วรถคันดังกล่าวไปก่อให้เกิดความเสียหายกับผู้ประสบภัย เจ้าของรถมีหน้าที่ต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายนั้น

• ถ้าผู้ประสบภัยได้รับบาดเจ็บ เจ้าของรถต้องจ่ายค่ารักษาพยาบาลตามที่รักษาจริง แต่ไม่เกิน 30,000 บาท
• ถ้าผู้ประสบภัยเสียชีวิต เจ้าของรถต้องรับผิดชอบค่าปลงศพ จำนวน 35,000 บาท

หากผู้ประสบภัยหรือทายาทของผู้ประสบภัยไม่ได้รับการชดใช้หรือได้รับการชดใช้น้อยกว่าที่กฎหมายระบุ สามารถยื่นขอรับส่วนค่าเสียหายเบื้องต้นจาก กองทุนทดแทนผู้ประสบภัย (click Link) ซึ่งนอกจากให้ความคุ้มครองกรณีรถไม่ทำประกันภัย พ.ร.บ. ก่อให้เกิดความเสียหายกับผู้ประสบภัยแล้ว ยังคุ้มครองผู้ประสบภัยในกรณีดังต่อไปนี้

1. รถคันที่ก่อให้เกิดความเสียหายมิได้อยู่ในความครอบครองของเจ้าของรถในขณะเกิดเหตุ เพราะถูกยักยอก ฉ้อโกง กรรโชก ลักทรัพย์ ชิงทรัพย์ หรือปล้นทรัพย์ และได้มีการร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนไว้แล้ว
2. รถนั้นไม่มีผู้แสดงตนเป็นเจ้าของรถและมิได้จัดให้มีการประกันความเสียหายตามที่กฎหมายกำหนดไว้
3. รถนั้นมีผู้ขับหลบหนีไปหรือไม่อาจทราบได้ว่าความเสียหายเกิดจากรถคันใด
4. บริษัทไม่จ่ายค่าเสียหายเบื้องต้นให้แก่ผู้ประสบภัยหรือจ่ายค่าเสียหายเบื้องต้นให้แก่ผู้ประสบภัยไม่ครบจำนวน
5. รถคันที่ก่อให้เกิดความเสียหายเป็นรถที่ได้รับการยกเว้นตามกฎหมาย

เมื่อกองทุนทดแทนผู้ประสบภัยจ่ายค่าเสียหายเบื้องต้นให้กับผู้ประสบภัยไปแล้ว กฎหมายกำหนดให้นายทะเบียนตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 มีหน้าที่เรียกเงินตามจำนวนที่ได้จ่ายไปคืนจากเจ้าของรถรวมทั้งเงินเพิ่มในอัตราร้อยละ 20 ของจำนวนค่าเสียหายเบื้องต้นที่จ่ายจากกองทุนทดแทนผู้ประสบภัยเพื่อเข้าสมทบอีกต่างหากภายใน 7 วัน นับแต่วันที่ได้รับคำสั่งจากนายทะเบียน

เนื่องจากการประกันภัยรถภาคบังคับ กฎหมายกำหนดให้รถทุกคันต้องทำประกันภัยความเสียหายสำหรับผู้ประสบภัย รัฐจึงกำหนด อัตราเบี้ยประกันภัย พ.ร.บ. (click Link) นี้ให้ต่ำที่สุด เพื่อจูงใจให้ประชาชนเข้าสู่ระบบการประกันภัยตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย แต่ขณะเดียวกันต้องคำนึงถึงภาคธุรกิจ และให้สอดคล้องกับสภาพความเสี่ยงภัยของรถ เพื่อให้ธุรกิจที่รับประกันภัยประเภทนี้สามารถดำเนินการรับประกันภัยได้ด้วยการประกาศอัตราเบี้ยประกันภัย พ.ร.บ. มีการพิจารณาทบทวนและปรับปรุงอัตราเบี้ยประกันภัยให้สอดคล้องกับสภาพความเสี่ยงภัยที่แท้จริงในปัจจุบันเป็นระยะๆ เช่น การเพิ่มและลดอัตราเบี้ยประกันภัยของรถบางประเภท นอกจากนี้การกำหนดอัตราเบี้ยประกันภัย พ.ร.บ. ในปัจจุบัน เป็นอัตราเบี้ยคงที่อัตราเดียว บริษัทไม่สามารถคิดเบี้ยประกันภัยต่างจากที่นายทะเบียนกำหนดได้ โดยคิดอัตราเบี้ยประกันภัยแยกตามประเภทรถและลักษณะการใช้รถ ดังนี้

• รถที่ขับเคลื่อนด้วยกำลังเครื่องยนต์
• รถที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานไฟฟ้า